Endometrioza to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób ginekologicznych, która wciąż pozostaje tajemnicą dla wielu kobiet – zarówno tych, które już otrzymały diagnozę, jak i tych, które od lat borykają się z niezrozumiałymi dolegliwościami bólowymi czy problemami z zajściem w ciążę. Choć w ostatnich latach wzrosła świadomość społeczna na temat tego schorzenia, endometrioza nadal budzi wiele pytań i obaw, szczególnie wśród kobiet planujących macierzyństwo. Czy chorując na endometriozę można zajść w ciążę? Czy choroba przekreśla szanse na zostanie mamą? A może dzięki odpowiedniemu leczeniu można pokonać te trudności?
Czym jest endometrioza?
Endometrioza to choroba, w którym komórki typowe dla wyściółki macicy, czyli endometrium, lokalizują się poza jej naturalnym miejscem. Najczęściej zmiany te pojawiają się w obrębie jamy miednicy – m.in. na jajnikach, jajowodach oraz na otrzewnej. Towarzyszący im przewlekły stan zapalny prowadzi do formowania się torbieli, zrostów i deformacji anatomicznych, co może zakłócać prawidłowe działanie układu rozrodczego. Choroba ta często objawia się bolesnymi miesiączkami i znacząco obniża zdolność do zajścia w ciążę. U kobiet poniżej 35. roku życia cierpiących na endometriozę ryzyko niepłodności jest dwukrotnie wyższe niż u zdrowych rówieśniczek.
Endometrioza a zajście w ciążę – czy to możliwe?
Endometrioza może znacząco utrudniać kobiecie zajście w ciążę, choć nie wyklucza jej całkowicie. Problemy z płodnością mają swoje źródło w mechanizmach charakterystycznych dla przebiegu tej choroby.
- Niedrożność jajowodów. Jednym z najczęściej spotykanych skutków endometriozy jest ograniczenie drożności jajowodów. Ogniska endometriozy obecne w tych strukturach mogą prowadzić do powstawania zrostów, które uniemożliwiają połączenie komórki jajowej z plemnikiem oraz jej przemieszczenie do macicy.
- Nieprawidłowy przebieg owulacji. Zaawansowane stadium choroby może zakłócać prawidłowy rytm cyklu menstruacyjnego, a tym samym proces owulacji. Wahania hormonalne towarzyszące endometriozie często wpływają negatywnie na dojrzewanie pęcherzyka i jajeczkowanie.
- Obniżona jakość komórek rozrodczych. Przewlekły stan zapalny charakterystyczny dla endometriozy może pogarszać jakość komórek jajowych oraz zmniejszać ruchliwość i żywotność plemników, co dodatkowo utrudnia zapłodnienie.
Pomimo tych przeszkód wiele kobiet z endometriozą zostaje matkami, zarówno w sposób naturalny, jak i dzięki technikom wspomaganego rozrodu – np. zapłodnieniu in vitro. Skuteczność leczenia zależy jednak w dużym stopniu od zaawansowania schorzenia. Niektóre kobiety, oprócz leczenia farmakologicznego, sięgają także po suplementy diety wspierające płodność lub naturalne terapie, takie jak ziołolecznictwo.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat suplementacji w endometriozie, wejdź na stronę endomesin.pl
W przypadkach łagodnej postaci endometriozy szanse na ciążę naturalną są zdecydowanie większe. Natomiast w sytuacji, gdy choroba ma cięższy przebieg, zazwyczaj konieczna okazuje się interwencja medyczna. Statystyki wskazują, że u kobiet zmagających się z endometriozą prawdopodobieństwo zajścia w ciążę może być niższe nawet o 30–50% w porównaniu z kobietami zdrowymi.
Przebieg ciąży przy endometriozie
Ciąża u kobiet chorujących na endometriozę może mieć bardziej skomplikowany przebieg i często wymaga szczególnego nadzoru medycznego. Objawy związane z tą chorobą mogą pojawiać się w różnorodnej formie, wpływając zarówno na komfort przyszłej matki, jak i na rozwój dziecka w łonie.
W trakcie ciąży mogą wystąpić następujące sytuacje:
- Osłabienie dolegliwości bólowych. U wielu pacjentek obserwuje się złagodzenie bólu związanego z endometriozą. Objawy, które wcześniej były silne i uciążliwe, mogą stać się mniej intensywne lub całkowicie ustąpić. Dzieje się tak dzięki zmianom hormonalnym, które zachodzą w organizmie kobiety ciężarnej – mogą one hamować rozwój ognisk chorobowych i redukować stany zapalne.
- Pogorszenie stanu zapalnego. Choć w wielu przypadkach ciąża przynosi poprawę, zdarza się, że początkowe tygodnie mogą prowadzić do nasilenia stanu zapalnego. Hormony odpowiedzialne za utrzymanie ciąży mogą w pewnych sytuacjach potęgować objawy endometriozy, powodując dyskomfort.
- Większa podatność na komplikacje. Kobiety z endometriozą mogą być bardziej narażone na komplikacje, które mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla rozwijającego się płodu. Dlatego tak ważne są systematyczne badania kontrolne, które pozwalają na wczesne wykrycie ewentualnych komplikacji i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
- Stała kontrola rozwoju dziecka. Ze względu na ryzyko przedwczesnego porodu oraz zaburzeń wzrastania płodu, lekarze często zalecają częstsze wizyty i badania, w tym USG. Mają one na celu ocenę, czy dziecko rozwija się zgodnie z przewidywaniami i czy przebieg ciąży nie odbiega od normy.
- Dostosowanie leczenia farmakologicznego. W okresie ciąży konieczna może być modyfikacja lub czasowe odstawienie leków wcześniej stosowanych w terapii endometriozy. Niektóre preparaty mogą stanowić zagrożenie dla rozwijającego się dziecka, dlatego każdorazowo wskazane są indywidualne konsultacje z lekarzem prowadzącym w celu zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa zarówno dla matki, jak i dla płodu.
Czy ciąża przy endometriozie jest ciążą wysokiego ryzyka?
Choć kobiety z endometriozą mogą zajść w ciążę, to sam jej przebieg bywa bardziej wymagający i często klasyfikowany jako ciąża wysokiego ryzyka. Liczne badania kliniczne wskazują, że endometrioza może zwiększać prawdopodobieństwo powikłań, które mogą wpływać zarówno na zdrowie matki, jak i rozwój dziecka.
Jednym z najczęściej występujących problemów jest zwiększone ryzyko poronienia, szczególnie w pierwszym trymestrze. Chociaż dokładne przyczyny nie są jeszcze w pełni poznane, przypuszcza się, że przewlekły stan zapalny towarzyszący endometriozie może zakłócać proces implantacji zarodka lub prowadzić do jego zatrzymania w rozwoju.
Kobiety z tym schorzeniem są również bardziej podatne na ciążę pozamaciczną, zwłaszcza w obrębie jajowodów. To powikłanie często wynika ze zrostów i zmian anatomicznych wywołanych obecnością ektopowej tkanki endometrialnej, które mogą utrudniać prawidłowe przemieszczenie się komórki jajowej i zarodka do jamy macicy.
Kolejnym zagrożeniem jest poród przedwczesny. Stany zapalne i nieprawidłowości w obrębie macicy, takie jak skrócenie szyjki, mogą zakłócać fizjologiczny rozwój ciąży i zwiększać ryzyko jej wcześniejszego zakończenia.
Mimo tych trudności wiele kobiet z endometriozą rodzi zdrowe dzieci. Ogromne znaczenie ma jednak stała opieka lekarska, częstsze kontrole i odpowiednio dobrany plan prowadzenia ciąży. Wczesne wykrycie nieprawidłowości pozwala zminimalizować ryzyko powikłań i zwiększyć szanse na pomyślne zakończenie ciąży.
Endometrioza w ciąży – podsumowanie
Endometrioza nie wyklucza macierzyństwa, choć może je utrudniać i wymagać większego zaangażowania zarówno ze strony kobiety, jak i zespołu medycznego. Schorzenie to wiąże się ze zwiększonym ryzykiem problemów z zajściem w ciążę, a także z jej komplikacjami – od poronienia, przez ciążę pozamaciczną, aż po przedwczesny poród. Mimo to wiele kobiet z endometriozą skutecznie zostaje mamami – zarówno naturalnie, jak i przy wsparciu medycyny rozrodu. Kluczem do sukcesu jest indywidualne podejście, regularne kontrole i odpowiednie prowadzenie ciąży. Dzięki temu możliwe jest bezpieczne przejście przez ciążę i urodzenie zdrowego dziecka, nawet w obliczu tej trudnej diagnozy.
Bibliografia:
- dr n. med. Andrzej Bacz, Endometrioza, https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/88290,endometrioza, dostęp: 07.05.2025 r.
- Bedaiwy, M. A., Falcone, T. (2003). Peritoneal fluid environment in endometriosis Clinicopathological implications. Minerva Ginecologica, 55, 1–13.
- Wang, J.-Q., Zhang, J.-M., Qian, B. (2024). Adverse pregnancy outcomes for women with endometriosis: a systematic review and meta-analysis. Ginekologia Polska, 95(9), 668–676. DOI: 10.5603/GP.a2021.0081
- Petresin, J., Wolf, J., Emir, S., Müller, A., Boosz, A. S., Endometriosis-associated Maternal Pregnancy Complications – Case Report and Literature Review, Geburtshilfe Frauenheilkd. 2016 Aug;76(8):902–905. doi: 10.1055/s-0042-101026.
- Breintoft, K., Pinnerup, R., Henriksen, T. B., Rytter, D., Uldbjerg, N., Forman, A., Arendt, L. H. (2021). Endometriosis and Risk of Adverse Pregnancy Outcome: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of Clinical Medicine, 10(4), artykuł nr 667. DOI: 10.3390/jcm10040667
Materiał Partnera
